Akıllı Binalar - Akıllı Yapılar Nedir? Nasıl Çalışır?
Akıllı Bina Nedir?
Akıllı binalar enerji verimliliğini arttırmak için, binaların enerji harcamalarının otomatik olarak bina içerisinde bulunan donatılarla kontrol edilebildiği bir sistemdir.
Akıllı binanın en önemli görevi, kullanıcı konforundan ödün vermeden binanın enerji harcamalarının en alt düzeyde olmasını sağlamaktır. Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de toplam enerjinin çok önemli bir oranı binalarda kullanıcı konforunu en üst düzeyde tutmak için klimalar, ısıtma ve havalandırma sistemleri, aydınlatma vb. gibi araçların otomatik olarak kontrol altına alınmaktadır.
Akıllı binaların en önemli hedefi binalarda enerji verimliliğini arttırmak ve kullanıcı konforunu en üst düzeyde tutmak ve harcanan enerjiyi minimum düzeyde tutmaktır.
Akıllı binalarda pek çok özellik bir arada bulunur, beklentilerin üstesinde donanımları içinde barındırlar. Ancak istenilen işlerin, süreçlerin yerine getirilmesi için enerjinin en düşük seviyede kullanılması istenir. Akıllı bir bina servis ömrü boyunca en ekonomik şekilde hizmet vermelidir. Bunun sağlanması için bir çok sistem organize bir şekilde kullanılır:
-Bina otomasyon sistemi
-Enerji yönetimi sistemi
-Enerji kontrolü sistemi
-Merkezi kontrol ve izleme sistemi
Ülkemiz gibi güneş enerjisi bakımından yeterli potansiyele sahip bir yörede, güneşin ve rüzgârın istenilen etkilerinden yararlanmak ve istenmeyen etkilerinden korunmak üzere, bütün tasarım parametreleri, özellikle de bina kabuğu çevre etkilerine göre kendini ayarlayabilecek şekilde tasarlanmış pasif sistemler ve bu sistem öğeleriyle tam uyumlu çalışabilecek mekanik, elektrik-elektronik ve otomasyon sistemlerinin var olduğu binalar gerçek akıllı binalar olarak kabul edilir. Akıllı binalara GN İNŞAAT’ ın A+ projesi olan Maltepe Yeshiil Residence örnek verebiliriz.
Ülkemizde ‘Akıllı Bina’ olmanın önde gelen ölçütleri ve temel özellikleri, öncelikle kartlı giriş sisteminin varlığı, iklimlendirme, havalandırma, yangın algılama, alarm, güvenlik, aydınlatma ve asansör sistemlerinin akıllı olması ayrıca bu sistemlerin birbiriyle sorunsuz olarak tek merkezden kontrol edilip, yönetilmesi olarak gösterebiliriz.
Bina Otomasyonu nedir?
Bina otomasyonu, yüksek modern yapılarda veya küçük, fakat lüks yapılarda kullanılmakta olan elektrikli sistemlerin otomatikleştirilmesi için yapılan yazılım ve donanım çalışmalarıdır.
Çok farklı uygulama alanları, tipleri ve kapsamları mevcut olmasına karışın en yaygın kullanım alanı yüksek modern binalarda veya büyük alışveriş merkezlerinde merkezi havalandırma sistemlerinin sıcaklık ve nem gibi parametre kontrolleri ile ilgili cihazların çalışma zamanlarının programlanmasıdır. Genel kurulum amacı binalarda kullanılan ısıtma ve soğutma donanımlarının kapasite kontrollerini yaparak enerji tasarrufu elde etmektir.
Sonuç olarak ülkemizde akıllı bina denildiğinde, binanın mekanik ve elektrik sistemlerinin otomatik kontrolü ile enerji yönetiminin yapılması anlaşılmakta, fakat binanın tasarım ve yapımında enerji etkileşimi göz ardı edilerek eksik uygulamalar yapılmaktadır.
Binaların mimarı tasarımı, yapım sistemi, taşıyıcı sistemi, mekanik ve elektrik sistemi gibi alt sistemler bir bütündür. Bu alt sistemlerin her biri akıllı bina kavramına uygun olmaması durumda o bina için “Akıllı Bina” etiketi geçerliliğini yitirir.